اعتماد به نفس در کودکان به طور کلی شامل درکی است که کودک از خود، توانایی ها و ارزش هایش دارد و نقش مهمی در رشد و تحول کودک ایفا می کند.هنگامی که کودکان اعتماد به نفس داشته باشند، آمادگی بیشتری برای رویارویی با چالش های جدید دارند و به احتمال زیاد فرصت های بیشتری را برای کشف توانایی های خود پیدا می کنند.
نویسنده: کارولین رو
مترجم: پگاه دوستی
همچنین کودکانی با اعتماد به نفس بیشتر، روابط بهتری با دیگران برقرار می کنند که این روابط به عنوان پایه ای برای رشد عاطفی،اجتماعی و شناختی آنها عمل می کند.اعتماد به نفس کودکان را قادر می سازد تا به خود و توانایی هایشان باور بیشتری داشته باشند و باعث پرورش خودانگاره مثبت واحساس عزت نفس بیشتری در آن ها می شود.همچنین کودکان با اعتماد به نفس، فراز و نشیب های زندگی را با انعطاف پذیری بیشتری طی می کنند، زیرا شکست ها را فرصتی برای رشد می دانند.
تاثیر اعتماد به نفس بر رشد کودکان:
اعتماد به نفس، نقش به سزایی روی جنبه های مختلف رشد کودکان ایفا می کند که در اینجا به برخی از موارد آن اشاره می کنیم:
۱.نقش موفقیت تحصیلی:
کودکان با اعتماد به نفس بیشتر یاد می گیرند، چالش های تحصیلی را قبول می کنند و در برابر مشکلات پشتکار بیشتری دارند.
۲.مهارت‌های اجتماعی:
اعتماد به نفس کودکان را قادر می‌سازد تا در روابط اجتماعی مثبت شرکت کنند، تعامل داشته باشند، دوستان جدید پیدا کنند و موقعیت های اجتماعی خوبی را برای خودت ایجاد کنند.این کودکان توانایی ابراز وجود دارند ونظرات خود را بیان می کنند و باعث ایجاد روابط سالم با همسالان و بزرگسالان خود می شوند.
۳.بهزیستی عاطفی:
کودکان با اعتماد به نفس، تصویر مثبت تری از خود دارند. این کودکان سطوح پایینتری از اضطراب و افسردگی را تجربه می کنند و عزت نفس بالاتری دارند.همچنین مدیریت استرس در این کودکان بسیار بهتر از دیگر ان است.
۴.مهارت های حل مسئله:
اعتماد به نفس کودکان را قادر می سازد تا مشکلات و چالش ها را بهتر مدیریت کنند و خلاقانه فکر کنند. این کودکان می توانند به دنبال راه حل های بیشتری بگردند و بهترین راه حل را انتخاب کنند.
۵.استقلال:
کودکان با اعتماد به نفس در استقلال و تصمیم گیری راحت تر هستند. آنها احساس استقلال می کنند و مسئولیت اعمال وانتخاب های خود را بر عهده می گیرند.
با توجه به ضرورت داشتن اعتماد به نفس در کودکان ، مربیان و والدین به طور موثری می توانند با راهنمایی های خود باعث اعتماد به نفس در کودکان شوند.
راهکار های سازنده برای اعتماد به نفس در کودکان:
۱.ایجاد یک محیط پرورشی:
قدم اول برای ایجاد تقویت اعتماد به نفس در کودکان، فراهم کردن فضای امن و حمایتی است که کودک در آن احساس ارزشمندی می کند و مورد محبت و پذیرفته شدن قرار می گیرد.این محیط باید به گونه ای باشد که در آن گوش دادن فعال، درک کردن کودک، حمایت عاطفی و تشویق کودک وجود داشته باشد و والدین به رفع نیازهای کودک حساس باشند.مراقبان می توانند با ایجاد امنیت و اعتماد به رشد کودک کمک کنند. برای ایجاد محیط پرورشی مناسب، لازم است مرزها و انتظارات روشن باشد. مرزهای مشخص به کودکان کمک می کند تا بفهمند رفتار قابل قبول چیست.هنگامی که این مرزها به شیوه ای محبت آمیز و منسجم بیان می شود، کودکان احساس امنیت می کنند.
۲.تشویق به ابراز وجود:
تشویق به ابراز وجود و فردیت برای ایجاد اعتماد به نفس در کودکان حیاتی است. ابراز وجود شامل اجازه دادن به کودکان برای کشف علایق، بیان افکار و احساسات خود و اتخاذ انتخاب هایی است که با الویت آن ها همسو باشد.با دادن آزادی به کودکان، والدین و مراقبان به آنها قدرت می دهند تا برای خود ارزش بیشتری قائل باشند و هویت مناسبی برای خودایجاد کنند. حمایت از ابراز وجود می تواند از روش های مختلفی انجام شود، مانند تشویق کودکان به فعالیت های خلاقانه، دنبال کردن سرگرمی هایشان و به اشتراک گذاشتن نظراتشان. فراهم کردن فضایی بدون قضاوت از اهمیت بالایی برخوردار است.جایی که کودکان بتوانند به راحتی بدون ترس از انتقاد یا طرد شدن احساسات خود را بیان کنند.این امر باعث افزایش اعتماد به نفس در آن ها می شود و به آنها کمک می کند تا یک مفهوم مثبت از خودایجاد کنند.
۳.به رسمیت شناختن کودک و قدر دانی از دستاورد هایش:
قدردانی از تلاش، پیشرفت و دستاورد کودکان به آنها کمک می کند تا احساس غرور و اعتماد به نفسشان تقویت شود. تمجید ازدستاوردهای کودک، حتی موفقیت های کوچک باعث تقویت اعتماد به نفس و شکوفا شدن توانایی های کودک می شود. والدین و مراقبان می توانند از طریق تحسین شفاهی، جایزه های مادی کوچک و حتی یک لبخند از روی رضایت موفقیت های کودک را به رسمیت بشناسند و از موفقیت های کودک قدر دانی کنند. اگر تمرکز کودکان بر تلاش باشد نه صرفاً بر نتیجه، کودکان یاد می گیرند که برای کار خود ارزش قائل شوند. والدین باید این طرز تفکر آنها را تشویق کنند تا کودک یاد بگیرد چالش‌ها را بپذیرد و در مواجهه باشکست‌ها، نا امید نشود و به توانایی های خود برای یادگیری و ایجاد تجربه های جدید باور داشته باشد.
با استفاده از این روش ها در شیوه های فرزندپروری و مربیگری، بزرگسالان می توانند نقش حیاتی در پرورش اعتماد به نفس کودکان ایفا کنند.ایجاد یک محیط پرورشی مناسب، تشویق به ابراز وجود و فردیت و به رسمیت شناختن کودک و قدردانی از دستاوردهایش، گام های اساسی در کمک به کودکان برای ایجاد حس قوی عزت نفس می باشد.